Γιατί οι Κυβερνητικές Πολιτικές (και στην Ενέργεια) Υποφέρουν από Μυωπία;

Το παρακάτω είναι άρθρο του Pierre Lemieux στο https://www.econlib.org/econlog/. Απόδοση στα ελληνικά: Α. Γκίκας

Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ότι, εάν μια επιχείρηση εμποδίζεται να πραγματοποιήσει υπερβολικά κέρδη όταν η τιμή του προϊόντος της αυξάνεται απροσδόκητα ενώ θα πρέπει να υποστηρίξει υπερβολικές ζημίες όταν η τιμή πέσει κάτω από τις προσδοκίες, οι ιδιοκτήτες της δεν πρόκειται να επενδύσουν για να εξασφαλίσουν αρκετή παραγωγική ικανότητα ώστε να επωφεληθούν από μια πιθανή μελλοντική έκτακτη ανάγκη. Γιατί λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει φόρο υπερκέρδους στους ευρωπαίους παραγωγούς ενέργειας; (Βλ. «Η Exxon μηνύει την ΕΕ για εισφορά απροσδόκητου κέρδους», Wall Street Journal, 28 Δεκεμβρίου 2022· «Η Exxon μηνύει την ΕΕ σε κίνηση για να μπλοκάρει τη νέα φορολογία απροσδόκητων στις εταιρείες πετρελαίου», Financial Times, 28 Δεκεμβρίου 2022.)

Μήπως επειδή οι πολιτικοί, οι γραφειοκράτες και οι ψηφοφόροι έχουν τέτοια άγνοια που δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτή την απλή περίπτωση αντικινήτρων; Θα ήταν μια υπερβολικά απλοϊκή και πρόχειρη υπόθεση.

Αντίθετα, ο λόγος είναι ότι οι πολιτικές διαδικασίες και ιδιαίτερα οι δημοκρατικές διαδικασίες είναι μυωπικές. Μεροληπτούν επιλέγοντας βραχυπρόθεσμες και συχνά πολύ βραχυπρόθεσμες λύσεις. Ο τυπικός πολιτικός μπορεί να μην είναι στην εξουσία όταν οι επιζήμιες συνέπειες θα αναγνωριστούν σε χρόνια από τώρα – ενώ, από την άλλη πλευρά, πιέζεται έντονα να κάνει κάτι τώρα, οτιδήποτε, και κατά προτίμηση με τα χρήματα τρίτων. Οι κυβερνητικοί γραφειοκράτες είναι βέβαιο ότι θα πάρουν τους μισθούς και τις συντάξεις τους ό,τι κι αν συμβεί, αρκεί να αποφευχθούν κάποια εκτεταμένη καταστροφή ή μια επανάσταση. Ο τυπικός ψηφοφόρος δεν έχει κίνητρο να αφιερώσει χρόνο και άλλους πόρους για να αποκτήσει και να αναλύσει πληροφορίες σχετικά με την δημόσια πολιτική, καθώς η ατομική του ψήφος δεν θα αλλάξει το αποτέλεσμα μιας συλλογικής επιλογής. Ακόμη κι αν έκανε μεγάλη προσπάθεια για να καταλάβει, θα έπρεπε να ψηφίσει μεμονωμένα σε δέσμες περίπλοκων μέτρων των οποίων οι αλληλένδετες συνέπειες είναι συνήθως αδύνατο να προβλεφθούν.

Στο σημερινό κλίμα της κοινής γνώμης, επιπλέον, οι κυβερνώντες δεν νοιάζονται πραγματικά αν πέσει η προσφορά πετρελαίου (ή αερίου) από ιδιωτικές εταιρείες, επειδή τα κίνητρά τους έχουν υπονομευτεί. Οι κυβερνώντες γνωρίζουν (ή ελπίζουν) ότι θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν νέα κίνητρα μέσω επιδοτήσεων ή φορολογικών “διευκολύνσεων” ή απλώς να εξαναγκάσουν τις εταιρείες να πειθαρχήσουν με την απειλή περαιτέρω ελέγχων ή ακόμα και απαλλοτρίωσης. Οι κυβερνώντες θα επωφεληθούν από τις ενισχυμένες κρατικές εξουσίες. Πολλοί από αυτούς θα προτιμούσαν άλλωστε οι ιδιωτικές εταιρείες να αντικατασταθούν σταδιακά από κρατικές*

*Εναλλακτικά, στην “ελληνική πραγματικότητα”, οι υπάρχουσες Κρατικές να μην ιδιωτικοποιηθούν ποτέ στην πράξη

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on email
Scroll to Top