Είναι αλήθεια ότι εδώ και ένα εξάμηνο, οι αγορές ενέργειας βρίσκονται στην επικαιρότητα. Αυτό είναι λογικό. Η παρούσα κρίση είναι η μεγαλύτερη που έχουμε ζήσει εδώ και 50 χρόνια – από τις πετρελαϊκές κρίσεις της δεκαετίας του ’70. Και είναι πιθανόν ακόμα χειρότερη. Οι καταναλωτές την έχουν ήδη δεί να αντανακλάται στους λογαριασμούς τους ρεύματος και αερίου.
Είναι λοιπόν μέχρι ένα βαθμό κατανοητό ότι τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα βομβαρδίζουν τους καταναλωτές με καθημερινές “ανταποκρίσεις” για την πορεία των τιμών και τις εξελίξεις στις αγορές. Αυτό δημιουργεί προβλήματα: Δίνει μια στρεβλωμένη εικόνα της κατάστασης και οδηγεί σε άγχος και πανικό που με την σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες κινήσεις. Οι συμβουλές μας:
Αγνοήστε κάθε πληροφορία για τις καθημερινές (χθεσινές, σημερινές ή αυριανές) τιμές οποιουδήποτε ενεργειακού προϊόντος. Ακόμα και αυτές που αφορούν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Ο λόγος είναι ότι στον λογαριασμό σας θα μετακυλιθεί ένας μέσος όρος τέτοιων τιμών στην διάρκεια ενός ή και περισσότερων μηνών. Ο μέσος όρος αυτός μεταβάλλεται πολύ λιγότερο από τις ημερήσιες τιμές.
Πρόσφατο παράδειγμα η αντίδραση των αγορών στην εισβολή στην Ουκρανία. Πράγματι οι αγορές αιφνιδιάστηκαν. Πολλοί λίγοι περίμεναν ότι θα γινόταν μια τόσο δραστική κίνηση. Λογικό, δεδομένου ότι η απόφαση ελήφθη από ένα πρόσωπο που δεν είχε προφανώς κανένα κίνητρο να την μοιραστεί. Οι αγορές αντέδρασαν βίαια – στις συναλλαγές που έγιναν την ημέρα της εισβολής οι τιμές εκτοξεύτηκαν.
Είναι σημαντικό όμως να παρατηρήσουμε ότι α) την επόμενη ημέρα οι τιμές επανήλθαν στα προ της εισβολής επίπεδα και β) κατά συνέπεια ο όγκος των συναλλαγών που έγινε στις ψηλές τιμές της ημέρας της εισβολής είναι πολύ μικρός σε σχέση με αυτόν του μήνα (ή τους έτους) – οπότε και η επίπτωσή του στην μέση τιμή του ενεργειακού προϊόντος θα είναι περιορισμένη.
Νομίζουμε ότι θα βοηθήσει πολύ στην ταραγμένη εποχή που ζούμε να θυμηθούμε ότι την πετρελαϊκή κρίση του ’70 ακολούθησε μισός αιώνας όχι μόνο σχετικής σταθερότητας αλλά και πτώσης (σε σταθερές τιμές) της τιμής του πετρελαίου. Και ότι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι οι οικονομίες των χωρών-καταναλωτών κατόρθωσαν στην περίοδο αυτή να γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικές στην χρήση του πετρελαίου. Παρήγαγαν και κατανάλωναν περισσότερα αγαθά με λιγότερο πετρέλαιο.
Για τον καθένα από μας αυτό σημαίνει: Ναι, εισερχόμαστε σε μια περίοδο υψηλών τιμών στην ενέργεια. Με ηρεμία και σύνεση προσαρμόζουμε τις καταναλωτικές και επενδυτικές μας συνήθειες σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα τόσο σε ατομικό (είναι ίσως καιρός να αλλάξουμε ψυγείο μετά από 25 χρόνια!) όσο και συλλογικό επίπεδο (έχει μήπως νόημα η πυρηνική ενέργεια; Και με ποιο τρόπο;). Κανένας πανικός – αφήστε τα ραδιόφωνα, τις τηλεοράσεις και τους τρελαμένους στο facebook να στριγγλίζουν.
