Αυτό που συμβαίνει στην αγορά ρεύματος είναι πρωτοφανές. Δεν έχει συμβεί ποτέ στα περίπου 22 χρόνια από την απελευθέρωση των αγορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο ένα φυσικό φαινόμενο όπως ένας σεισμός μπορεί να συγκριθεί με την ένταση της κρίσης του τελευταίου εξαμήνου.
Η κύρια αιτία του προβλήματος είναι η απότομη και τεράστια αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου (δεκαπλασιασμός της τιμής στην Ευρώπη μέσα σε 6 μήνες)
Τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου είναι αρκετά για να καλύψουν την σημερινή ζήτηση για άλλα 50 χρόνια. Τα σίγουρα. Γιατί θα βρούμε κι άλλα – που θα μας καλύψουν όλο το αιώνα και ίσως και τον επόμενο (ο λόγος: εμπορικά εκμεταλλεύσιμα αποθέματα / ετήσια ζήτηση είναι σταθερός γύρω στα 50 χρόνια εδώ και δεκαετίες).
Αυτό σημαίνει ότι μακροπρόθεσμα η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι σχετικά σταθερή – και ίσως θα πέφτει στον βαθμό που η ανθρωπότητα θα πετυχαίνει τους στόχους απανθρακοποίησης. Οι παραγωγοί θα πωλούν όσο όσο για να μην τους μείνει στο χέρι.
Η εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου την παρούσα περίοδο είναι συνεπώς αντίθετη από την αναμενόμενη μακροχρόνια τάση.
Υπάρχουν δύο ειδών εξηγήσεις για την αναπάντεχη εξέλιξη. Οι οικονομικές και οι πολιτικές. Η οικονομική εξήγηση είναι ότι η αναταραχή οφείλεται σε δυνάμεις της αγοράς δηλαδή είτε από την πλευρά της προσφοράς (στενότητα πόρων κατάντι της παραγωγής – υγροποίηση, μεταφορά) με απρόβλεπτη σημαντική μείωση της απόδοσης εναλλακτικών πηγών (ΑΠΕ, πυρηνικά) είτε από την πλευρά της ζήτησης με απότομη, μη προβλέψιμη αύξησή της. Οι πολιτική εξήγηση είναι ότι οφείλεται σε πολιτικές αποφάσεις, ορισμένες από αυτές γεωστρατηγικού χαρακτήρα.
Εάν το πρόβλημα είναι η στενότητα πόρων σε συνδυασμό με την ζήτηση, θα λυθεί μέσα σε λιγότερο χρόνο από ότι τώρα νομίζουμε – είναι θέμα λίγων μηνών. Εάν είναι το δεύτερο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τίποτα αν και συνήθως οι αγορές επιβάλουν τους κανόνες τους τελικά, έστω και αν χρειαστεί να προκαλέσουν νέους σεισμούς.
Ανεξάρτητα από την αφορμή του κακού, ο μεγάλος (με διαφορά) χαμένος είναι η Ευρώπη.
Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ (και ιδιαίτερα της χώρας ηγέτιδας, της Γερμανίας) με πράξεις ή με παραλείψεις της (πχ αποπυρηνικοποίηση, απολιγνιτοποίηση πριν την ώρα τους) είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την αναστάτωση. Οι πρωτοπόρες παγκοσμίως πολιτικές της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή και ειδικότερα η αδυναμία τους να πείσουν ότι είναι εφαρμόσιμες, προκάλεσαν τον σεισμό έχοντας αναπτύξει εδώ και χρόνια εντάσεις στην αγορά ενέργειας που συσσωρεύτηκαν και ξέσπασαν ξαφνικά απελευθερώνοντας καταστρεπτική ενέργεια. Για αυτό και το επίκεντρο της αναταραχής είναι η Ευρώπη.
Το ερώτημα αφορά τους πολίτες: Θέλουν άφθονη και φθηνή ενέργεια ή να πληρώνουν ασφάλιστρο έναντι των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή; Πρέπει να απαιτήσουμε τουλάχιστον να μας πουν πιο είναι το ύψος του ασφαλίστρου και το είδος της κάλυψης που μας προσφέρει. Όσο το κρατούν θολό (γατί δεν ξέρουν η δεν τολμούν) τόσο περισσότερο αυξάνεται η πιθανότητα νέων σεισμών.
