Βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και ακούμε ότι το σημαντικότερο ζήτημα γύρω από το οποίο περιστρέφεται η πολιτική αντιπαράθεση είναι η ακρίβεια. Κυρίως αυτή που αφορά βασικά αγαθά για το νοικοκυριό δηλαδή τα τρόφιμα. Εντυπωσιάζει το γεγονός ότι από την συζήτηση απουσιάζει το ρεύμα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί όλα τα κόμματα σιωπούν για την ακρίβεια στο ρεύμα; Μπορούμε να φανταστούμε διαφορετικές αιτίες. Η χειρότερη από αυτές για τους πολίτες είναι η απλούστερη: Οι πολιτικοί φαίνεται να έχουν ένα είδος διακομματικής κατανόησης – θυμίζοντας το περίφημο ανέκδοτο του David Friedman*.
Μήπως το ρεύμα δεν είναι βασικό αγαθό; Προφανώς είναι. Μήπως η δαπάνη για το ρεύμα είναι αμελητέα σε σύγκριση με το εισόδημα των πολιτών; Καθόλου – είναι ίσως μικρότερη αλλά πάντως συγκρίσιμη με το σύνολο των δαπανών μιας οικογένειας για διατροφή. Μήπως το ρεύμα δεν έχει ακριβύνει τόσο πολύ; Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει φθάσει τα επίπεδα του λαδιού αλλά είναι ακριβότερο από ότι ήταν 3 χρόνια πριν και δεν προβλέπεται να μειωθεί στο μέλλον. Το χειρότερο είναι ότι η αύξηση στο μέλλον δεν θα οφείλεται μόνο στις διεθνείς αγορές αλλά και στις κρατικά προσδιοριζόμενες ρυθμιστικές χρεώσεις δηλαδή τις χρεώσεις δικτύου. Μια πρώτη γεύση του τι θα πρέπει να περιμένουν οι καταναλωτές είναι η αύξηση των χρεώσεων δικτύου από 1/5/23 που έχει οδηγήσει στην πρωτοφανή κατάσταση ένας μέσος καταναλωτής να πρέπει να πληρώσει 150 ευρώ τον χρόνο πριν καταναλώσει την πρώτη κιλοβατώρα (έναντι 13 ευρώ που πλήρωνε πριν την 1/5/23)
Μήπως στην αγορά υπάρχει ανταγωνισμός που τουλάχιστον εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν “αθέμιτα” κέρδη των παραγωγών – παρόχων; Όχι δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Η αγορά ρεύματος στην Ελλάδα (μεγέθους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο) είναι μια από τις λιγότερο ανταγωνιστικές αγορές βασικών αγαθών στην χώρα. Και βέβαια τα δίκτυα είναι μονοπώλιο με επιχειρήσεις οι οποίες ανήκουν κατά μεγάλο ποσοστό σε διεθνείς επενδυτές των οποίων η απόδοση κεφαλαίων είναι σε μεγάλο βαθμό εγγυημένη για πολλά χρόνια (και είναι από τις υψηλότερες διεθνώς).
Μήπως οι τιμές στην Ελλάδα είναι χαμηλότερες από αυτές των άλλων χωρών της ΕΕ; Δεν βλέπουμε τους πολιτικούς να ασχολούνται πολύ. Για παράδειγμα δεν ακούσαμε να συγκρίνονται οι τιμές μας με αυτές της γειτονικής Βουλγαρίας (δεν γνωρίζουμε πόσο κάνει η φέτα στην Βουλγαρία πάντως το ρεύμα στοιχίζει 11 λεπτά την κιλοβατώρα – το μισό από ότι στην Ελλάδα!). Οι τιμές στην Ελλάδα είναι στο μέσο όρο της ΕΕ αλλά μόνο για τους οικιακούς καταναλωτές . Είναι υψηλότερες από τον μέσο όρο για τους βιομηχανικούς. Σε ποιους όμως μετακυλίουν οι βιομήχανοι τις υψηλότερες τιμές του ρεύματος;
Αν ισχύουν όλα τα προηγούμενα πως εξηγείται η διακομματική σιωπή; Η άποψη του γράφοντος είναι ότι όλα τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα διαπνέονται από την ίδια κρατικιστική αντίληψη. Είτε για λόγους ιδεολογικούς είτε για λόγους συμφέροντος, θέλουν να ελέγχουν το ρεύμα. Αυτό είναι χειρότερο από τις κακές “πολυεθνικές”. Δεν υπάρχει τρόπος να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα με επιστολή στην κυρία Βαν ντερ Λαιεν. Οι πολιτικές των κομμάτων κυμαίνονται από την πλήρη κρατική ιδιοκτησία μέχρι την ολιγοπωλιακή δομή με δεσπόζουσα την υπό κρατικό έλεγχο επιχείρηση. Η απόσταση είναι στην πράξη ελάχιστη και το γεγονός αυτό προδικάζει τα χειρότερα για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία κατ’ επέκταση. Γιατί διαφοροποιεί την Ελλάδα προς το χειρότερο σε σχέση με τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο. Στο ρεύμα βαδίζουμε εδώ και χρόνια προς τον Τρίτο Κόσμο με τον οποίο σύντομα θα συναντηθούμε.
*In America we have a two-party system. There is the stupid party. And there is the evil party. I am proud to be a member of the stupid party. Periodically, the two parties get together and do something that is both stupid and evil. This is called-bipartisanship.
