Η ΚΕΗ (η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού γνωστή και ως ΔΕΗ), αποτιμάται στο χρηματιστήριο σε τιμή που είναι περίπου ίση με τα ταμειακά της διαθέσιμα. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά δεν βλέπει πλέον καμία προοπτική για την Επιχείρηση μερικούς μήνες μετά από την αύξηση κεφαλαίου που έγινε με βάση υποσχέσεις για ένα τερατώδες επενδυτικό πρόγραμμα. Δεν χρειαζόταν η ετυμηγορία της αγοράς για να προβλέψει κανείς την αρνητική πορεία. Δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες ήταν αρκετές. Σημάδια για τον κατήφορο της ΚΕΗ ο γράφων είχε παρατηρήσει με τα αποτελέσματα του Α’ Εξαμήνου του 2021 (τα οποία διέφυγαν – και εξακολουθούν να διαφεύγουν από τα ΜΜΕ). Η αναφορά και μόνο ότι μια επιχείρηση με 3 δισεκατομμύρια ταμειακά διαθέσιμα διερευνούσε την πιθανότητα πρόσβασης σε κεφάλαια κίνησης ήταν ανησυχητική.
Η ρίζα των προβλημάτων της ΚΕΗ βρίσκεται στο “Κ” (που θα έπρεπε να έχει αντικαταστήσει προ πολλού το “Δ”) . Η κυβέρνηση έπεισε τους επενδυτές ότι θα τοποθετούσαν τα χρήματά τους σε μια στιβαρή επιχείρηση με προοπτικές. Πολλοί από αυτούς ίσως υπολόγισαν επιπρόσθετα, ότι η ΚΕΗ, με το κράτος ως διαχειριστή και βασικό Μέτοχο, θα είχε πολιτική προστασία και υποστήριξη – πράγμα που θα μείωνε τον κίνδυνο της επένδυσής τους. Και μετά ήρθε η κρίση. Η οποία απέδειξε ότι η πολιτική “στήριξη” είναι δίκοπο μαχαίρι.
Η κυβέρνηση, σε πανικό από την ενεργειακή κρίση, που έχει αναχθεί στο υψηλότερης προτεραιότητας πολιτικό της πρόβλημα, δεν δίστασε να θυσιάσει, ως άλλη Ιφιγένεια την ΚΕΗ στον βωμό των εκλογικών σκοπιμοτήτων. Ανακάλυψε “ουρανοκατέβατα κέρδη” για τα εξάμηνο που πέρασε και στην πράξη δημεύει ένα μεγάλο μέρος από τις χρηματορροές της ΚΕΗ για τον επόμενο χρόνο. Η εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι στο επόμενο 12μηνο η ΚΕΗ θα υποστεί απώλεια εσόδων ίση περίπου με το ετήσιο EBITDA της – γύρω στα 800 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό επιπλέον των 200 εκατομμυρίων από την φορολόγηση των “ουρανοκατέβατων” κερδών της περιόδου 11/21- 6/22.
Αυτά θα συμβούν σε μια περίοδο που το πρόβλημα ρευστότητας θα χειροτερέψει (αν δεν έχει- όπως υποψιάζεται εύκολα κανείς – ήδη χειροτερέψει) λόγω της αδυναμίας των καταναλωτών να ανταποκριθούν στις απότομες αυξήσεις των τιμών.
Υπάρχει συνεπώς ο κίνδυνος να βρεθεί η διοίκηση της επιχείρησης στο δίλημμα*. Να βάλει χέρι στα διαθέσιμα από την αύξηση κεφαλαίου και την πώληση του ΔΕΔΔΗΕ. Η – όπως φαίνεται ότι ήδη προσπαθεί – να υποχρεώσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να την υποστηρίξει με κεφάλαια που έχουν σημαντικό κόστος ευκαιρίας για την οικονομία.
Προφανώς η πρώτη λύση είναι απαράδεκτη. Κυρίως γιατί θα βλάψει την αξιοπιστία της χώρας στις κεφαλαιαγορές. Η δεύτερη λύση είναι προβληματική γιατί είναι “τζογαδόρικη”. Γενικά δεν είναι καλό να αυξάνει κανείς την μόχλευση του όταν είναι σε κρίση και δεν βλέπει φως μπροστά του. Ποια όμως θα ήταν μια αποτελεσματική, έντιμη και κοινωνικά επωφελής λύση; Να μια μετριοπαθής πρόταση (A Modest Proposal!):
Χρησιμοποίηση των εσόδων από την πώληση του ΔΕΔΔΗΕ για την μείωση των δανειακών υποχρεώσεων – και μόνο.
Ανασύνταξη του επιχειρηματικού σχεδίου με μηδενισμό των φιλόδοξων επενδύσεων που υπάρχουν στο υφιστάμενο. Η επιχείρηση πρέπει να αποδεχθεί την πραγματικότητα. Δεν είναι σε θέση στο προβλεπτό μέλλον να το υλοποιήσει. Με βάση το νέο ρεαλιστικό επιχειρηματικό σχέδιο, υλοποίηση ενός ευρύτατου προγράμματος επαναγοράς ιδίων μετοχών.
Αναδιάρθρωση της τιμολογιακής της πολιτικής ώστε να αντανακλά τα πραγματικά της κόστη. Με τρόπο που θα οδηγήσει σε μείωση τους μεριδίου αγοράς αλλά σε μικρότερη αναλογικά μείωση των εσόδων της. Ο στόχος θα πρέπει να είναι το μερίδιο αγοράς της στις δύο αγορές (χονδρική και λιανική) να είναι περίπου στα ίδια επίπεδα (στο 35 με 40%) ώστε να μπορέσει να εκμεταλλεύεται την φυσική αντιστάθμιση που τώρα υποτίθεται ότι κάνει με πολύπλοκες μεθόδους. Πρώτη προτεραιότητα βέβαια η είσπραξη των λογαριασμών. Η χρήση του Παρόχου Καθολικής Υπηρεσίας είναι μια ανορθόδοξη αλλά αποτελεσματική λύση με την οποία κοινωνικοποιείται η ζημία. Αν αυτή γίνει πιο ορθόδοξη (με βάση την διεθνή εμπειρία) μέσω μετρητών προπληρωμής ακόμα καλύτερα.
Θα παρατηρήσει κανείς ότι η προτεινόμενη λύση οδηγεί πιθανόν σε επανακρατικοποίηση της ΚΕΗ. Αλλά όπως έχει πει σοφός (και μεταρρυθμιστής!) κινέζος πολιτικός : “άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει τα ποντίκια”. Η γκρίζα που έχουμε τώρα δεν κάνει την δουλειά.
*Θεωρητικά σε περισσότερα από ένα δίλημμα. Αν η ΚΕΗ ήταν ιδιωτική επιχείρηση θα είχε το κίνητρο να κλείσει όλα τα λιγνιτικά και υδροηλεκτρικά της εργοστάσια για το επόμενο 12μηνο (θέλουν συντήρηση!). Υποθέτει κανείς ότι στην πράξη το δίλημμα αυτό δεν θα τεθεί.
