Είναι καλύτερο να ασχολούμαστε με πυρκαγιές – και συγκεκριμένα αυτές που πιθανόν προκαλούνται από ηλεκτρικά δίκτυα – τους χειμωνιάτικους μήνες. Αυτό γιατί σκεφτόμαστε με ηρεμία και όχι υπό την επήρεια πανικού που προκαλείται τους καλοκαιρινούς μήνες από σχετικά συμβάντα. Ακόμα καλύτερο είναι να ασχολούμαστε με πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, γιατί αν εστιάσουμε στην ελληνική πραγματικότητα, κινδυνεύουμε να μας στείλει εξώδικο η υπό κρατικό έλεγχο Δεσπόζουσα Επιχείριση του κλάδου (η ΔΕΗ). Τι νέα λοιπόν από την Καλιφόρνια;
Μια πρόσφατη ανάρτηση στο ιστολόγιο του Energy Institute του Haas Business School του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Berkeley* (που συνοψίζει τα ευρήματα επιστημονικής έρευνας), με τίτλο “Fighting Fires in the Power Sector” παρέχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με το ερώτημα: Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των πυρκαγιών που είναι πιθανό να προκληθούν από ηλεκτρικά δίκτυα;
Αρχικά εντυπωσιάζει το μέγεθος του προβλήματος (η έρευνα εστιάζει στην PG&E την μονοπωλιακή ιδιωτική επιχείριση που εξυπηρετεί στην Βόρεια Καλιφόρνια περίπου 16 εκατομμύρια καταναλωτές). Η εταιρεία αναγκάστηκε να αυξήσει πρόσφατα τον μέσο μηνιαίο λογαριασμό των καταναλωτών της κατά 34 δολάρια γιατί υλοποιεί πρόγραμμα υπογείωσης 1.200 μιλίων δικτύου διανομής με κόστος περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια το μίλι. Έχοντας μέχρι τον 12/23 υπογειοποιήσει τα 600 μίλια, με στόχο στο μέλλον να υπογειοποιήσει 10.000 από τα 25.000 μίλια που θεωρούνται “επικίνδυνα” για πρόκληση πυρκαγιών. Το ποσό είναι θηριώδες – 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια για τα 1.200 μίλια (1.920 χιλιόμετρα) και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για το συνολικό πρόγραμμα.
Ακριβώς επειδή το κόστος είναι τεράστιο και δεν μπορεί να υπογειοποιηθεί όλο το “επικίνδυνο” δίκτυο, η PG&E εφαρμόζει παράλληλα πολλές εναλλακτικές μεθόδους για την αποφυγή πυρκαγιών. Τις μεθόδους αυτές αναλύει και αξιολογεί το επιστημονικό πόνημα. Οι εναλλακτικές μέθοδοι είναι:
Διακοπή τροφοδοσίας για λόγους δημόσιας ασφάλειας (Public Power Shutoff). Αυτή είναι η τυπική μαζική μη προγραμματισμένη διακοπή που εφάρμοζε η εταιρεία με προειδοποίηση σε περιπτώσεις πυρκαγιών – η τακτική αυτή εδώ και μερικά χρόνια έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί.
Ταχεία προληπτική διακοπή τροφοδοσίας (Fast Trip enabled shutoff). Απρογραμμάτιστη απροειδοποίητη ταχύτατη διακοπή – σε δέκατα του δευτερολέπτου – μέσω ευαίσθητων αισθητήρων ώστε να αποφευχθεί η ανάφλεξη. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται από το 2021. Η εφαρμογή της απαλλάσσει την εταιρία από την υποχρέωση προειδοποίησης και λειτουργεί παράλληλα με διακόπτες επαναφοράς (reclosers)
Μόνωση αγωγών (Covered conductor)
Υπογείωση (Underground)
Ενισχυμένη Διαχείριση Πράσινου (Enhanced vegetation management). Συντήρηση με κλάδεμα ώστε να τηρείται απόσταση 12 ποδιών (περίπου 3,5 μέτρων) από τις εναέριες γραμμές.
Η μελέτη αναλύει την αποτελεσματικότητα τριών από τις μεθόδους με βάση ιστορικά στοιχεία της PG&E. Δυστυχώς δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για την μόνωση των αγωγών, οπότε τα ευρήματα περιορίζονται σε τρεις βασικές μεθόδους. Πόσο μειώνουν αυτές την πιθανότητα ανάφλεξης;
Η διαχείριση πρασίνου μειώνει την πιθανότητα ανάφλεξης κατά 57%, η ταχεία προληπτική διακοπή τροφοδοσίας κατά 72% και η υπογείωση κατά 100%. Πιο σημαντικό όμως είναι το ερώτημα. Ποιο είναι το κόστος κάθε μιας από τις μεθόδους για την αποφυγή μιας ανάφλεξης;
Τα αποτελέσματα δημιουργούν μια μικρή έκπληξη. Η χειρότερη από πλευράς κόστους μέθοδος είναι η (ενισχυμένη) διαχείριση του πράσινου – δηλαδή το κλάδεμα. Η καλύτερη – με διαφορά – είναι η ταχεία διακοπή τροφοδοσίας (για την αξιολόγηση της οποίας έχει ληφθεί υπόψιν και η απώλεια φορτίου λόγω των διακοπών – που είναι όμως αμελητέα). Με βάση τη εμπειρία αυτή η PG&E έχει μειώσει δραστικά το πρόγραμμα κλαδέματος που εφάρμοζε παραδοσιακά!
Η υπογείωση έχει μεγαλύτερο κόστος από την ταχεία διακοπή επειδή όμως λύνει το πρόβλημα μακροχρόνια έχει καλύτερη επίδοση από το κλάδεμα. Οι μελετητές πάντως σημειώνουν ότι οι εταιρείες έχουν κίνητρο να προτιμήσουν την υπογείωση γιατί η επένδυση αυξάνει την ρυθμιζόμενη βάση παγίων τους και συνεπώς την επιτρεπόμενη απόδοση κεφαλαίων. Η οποία (οι μελετητές υπολογίζουν ότι) είναι υψηλότερη από το κόστος κεφαλαίου της αγοράς (συμβαίνουν και στην Εσπερία!).
Οι μελετητές προσπάθησαν να εκτιμήσουν και το κόστος κάθε μεθόδου όχι μόνο ανά αποφευχθείσα ανάφλεξη αλλά και σε σχέση με τις ζημιές που θα μπορούσαν να προκληθούν από τις πυρκαγιές. Τα αποτελέσματά τους δεν άλλαξαν. Συνοψίζουν τα συμπεράσματά τους ως εξής: Η απόφαση είναι μεταξύ του να μειωθούν δραστικά οι πυρκαγιές με χαμηλό κόστος μέσω της μεθόδου της ταχείας διακοπής ή να μηδενιστούν με πολύ υψηλότερο κόστος μέσω υπογείωσης. Το ερώτημα αυτό – χωρίς καμία υπερβολή – το ονομάζουν “The billion dollar question”.
Επειδή η χώρα μας έχει πολλά κοινά με την Καλιφόρνια (εύκρατο κλίμα, όμορφες παραλίες, σεισμούς, καλό κρασί, αλλά και πολλές πυρκαγιές και κατά κεφαλή εξυπνάδα) καλό θα ήταν να μάθουμε με ποιο τρόπο οι ντόπιοι αρμόδιοι απαντούν (ή έχουν απαντήσει ή εάν προτίθενται να απαντήσουν) στο δικό μας “The billion euro question”.
*Fowlie, Meredith. “Fighting Fires in the Power Sector” Energy Institute Blog, UC Berkeley, February 20, 2024, https://energyathaas.wordpress.com/2024/02/20/fighting-fires-in-the-power-sector/