Με την ευκαιρία της δημοσίευσης από τον ΑΔΗΜΕ των στοιχείων για την κατανάλωση και τις τιμές στην χονδρική αγορά ηλεκτρισμού για το 2023, ανατρέξαμε (γιατί είμαστε περίεργοι) στα ιστορικά στοιχεία της αγοράς. Ο πρώτος Πίνακας παρακάτω παρουσιάζει τα στοιχεία αυτά από το 2016 μέχρι το 2023. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι το ρεύμα που καταναλώθηκε στην χώρα (στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα) το 2023 έχει μειωθεί – όχι μόνο σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2022) αλλά και το μακρινό 2016!
Προσπαθώντας να εξηγήσουμε τον λόγο, παρατηρήσαμε (στην δεξιά στήλη του Πίνακα) ότι η μεσοσταθμική τιμή στην χονδρική στο διάστημα 2016-2023 έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο από ότι έχει μειωθεί η κατανάλωση. Η τιμή έχει τριπλασιαστεί (+165%) σχεδόν και η κατανάλωση έχει πέσει κατά περίπου -3,5%. Να λοιπόν μια πρώτη πρόχειρη εξήγηση γιατί καταναλώνουμε λιγότερο ρεύμα. Έχει ανέβει η τιμή!
Βέβαια οι καταναλωτές δεν πληρώνουν την χονδρική τιμή. Πληρώνουν την λιανική η οποία τα δυο τελευταία χρόνια επιδοτήθηκε. Για να υπολογίσουμε λοιπόν την ελαστικότητα της κατανάλωσης (ζήτησης) ρεύματος σε σχέση με τις τιμές χρησιμοποιήσαμε στον δεύτερο Πίνακα παρακάτω τις λιανικές τιμές μετά την επιδότηση (από τον Δείκτη Τιμών που καταρτίζει το allazorevma.gr) και τις καταναλώσεις από το 2019 μέχρι το 2023. Φαίνεται λοιπόν ότι η κατανάλωση μεταξύ 2019 και 2023 έπεσε κατά 5,16% – την περίοδο που οι τιμές για τον τελικό καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 45% περίπου. Χρειάστηκε άνοδος της τιμής γύρω στα 8% για να μειωθεί η κατανάλωση κατά 1%. Αυτός είναι περίπου ο ορισμός του ανελαστικού αγαθού και δεν “κομίζουμε γλαύκα στην Αθήνα” με τον υπολογισμό μας. Απλώς δίνουμε μια πρόχειρη εκτίμηση του μεγέθους του φαινομένου.
Η εκτίμηση είναι πρόχειρη εκτός των άλλων γιατί υποθέτει ότι η μόνη παράμετρος που επηρεάζει την ζήτηση είναι η τιμή – αγνοώντας παράγοντες όπως τον καιρό, την τεχνολογία (αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών, την ιδιοπαραγωγή με ΑΠΕ), τις συνήθειες των καταναλωτών γενικότερα, που σε μια περίοδο 7 ετών ίσως έχουν αξιοσημείωτη επίδραση.
Σε κάθε περίπτωση η εκτίμηση για την ελαστικότητα της ζήτησης σε σχέση με την τιμή είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο αν θέλει κανείς να σχεδιάσει δημόσια πολιτική (για παράδειγμα να προβλέψει το ποσοστό των καταναλωτών που θα επέλεγαν – αν και όταν γίνουν διαθέσιμα – πορτοκαλί τιμολόγια!). Αλλά θα χρειαστεί μια καλύτερη εκτίμηση – που ίσως θα ενδιέφερε τους ακαδημαϊκούς μας (“Πανεπιστημιακούς”). Ειδικά τους οικονομολόγους μας, για τους οποίους κυκλοφορεί η φήμη ότι τους αρέσει να …. κυνηγούν ελαστικότητες.
