Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει σχεδιάσει και προτείνει στους Παρόχους ένα νέο πρότυπο λογαριασμού. Η Αρχή δεν έχει την δυνατότητα να τον επιβάλλει, αποφάσισε όμως να απονέμει εύφημο μνεία στους παρόχους που θα τον υιοθετήσουν. Πράγματι αυτό έκανε ήδη στην ιστοσελίδα της μόλις ο πρώτος Πάροχος εξέδωσε λογαριασμό που είναι σύμφωνος με τις υποδείξεις (περιέργως η Protergia και όχι η Κρατική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού – η γνωστή ΔΕΗ). Μελετώντας ένα πραγματικό τέτοιο λογαριασμό έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε την εποικοδομητική μας κριτική.
Ο νέος λογαριασμός είναι πράγματι πλήρης. Δεν λείπει καμία πληροφορία που είναι απαραίτητη για να έχει ο καταναλωτής όλη την εικόνα σχετικά με την κατανάλωσή του αλλά και την συμβατική σχέση του με τον Πάροχο.
Ο νέος λογαριασμός επιλύει με διαφανή τρόπο το πρόβλημα της παρουσίασης της ρήτρας αναπροσαρμογής, τοποθετώντας την χρέωση στο σημείο που πρέπει και δίνοντας όλες τις παραμέτρους για το τρόπο υπολογισμού της. Προφανώς για το επόμενο 12μηνο η βελτίωση αυτή δεν είναι χρήσιμη δεδομένης της (προσωρινής;) κατάργησης της ρήτρας.
Στα αρνητικά του νέου πρότυπου λογαριασμού εκτιμούμε ότι είναι η πολυπλοκότητά του. Ο καταναλωτής έχει βέβαια την διάθεσή του όλα τα δεδομένα αλλά το “διάβασμα” του λογαριασμού είναι σε πολλές περιπτώσεις δυσκολότερο από ότι ήταν με τους ήδη υπάρχοντες λογαριασμούς (αν εξαιρέσει κανείς τις λαθροχειρίες σχετικά με τις ρήτρες αναπροσαρμογής). Μιλώντας συγκεκριμένα, έχουμε την άποψη ότι ο προηγούμενος λογαριασμός της Protergia ήταν πιο φιλικός για τον καταναλωτή (αν εξαιρέσει κανείς την παραπομπή σε άρθρο της σύμβασης όπου ο καταναλωτής έπρεπε να προστρέξει για να καταλάβει ότι η χρέωση αφορά ρήτρα αναπροσαρμογής).
Χάθηκε κατά την άποψή μας μια ευκαιρία να απλοποιηθεί ο λογαριασμός. Θεωρούμε, για παράδειγμα, ότι η λεπτομερής ανάλυση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων δεν προσφέρει κάτι. Η αναγωγή όλων των χρεώσεων ανά κιλοβατώρα επίσης δεν βοηθάει – αντίθετα δημιουργεί σύγχυση (Γενικά ο σχεδιασμός δεν λαμβάνει υπόψη του την ύπαρξη ιστοσελίδων σύγκρισης τιμών που, όταν είναι σωστά σχεδιασμένες, είναι το σημαντικότερο εργαλείο για την αντιμετώπιση της σύγχυσης στην αγορά*).
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι δεν γίνεται αρκετά σαφής διαχωρισμός μεταξύ ανταγωνιστικών και ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Στο σημείο αυτό το νέο πρότυπο είναι ίσως χειρότερο από τους περισσότερους υπάρχοντες λογαριασμούς. (Λεπτομέρειες – η τοποθέτηση της επιδότησης στον λογαριασμό που έχουμε στην διάθεσή μας είναι σε λάθος θέση. Για τους οικιακούς καταναλωτές ο ΦΠΑ είναι κόστος οπότε θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνεται στο ποσό “χρέωσης ενέργειας”).
Η γενική συνεπώς αξιολόγηση είναι ότι το νέο πρότυπο λογαριασμού είναι μια γραφειοκρατικού χαρακτήρα βελτίωση της πληροφόρησης των καταναλωτών που πράγματι διορθώνει ένα σημαντικό πρόβλημα – την παραπλανητική παρουσίαση των ρητρών. Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να λυθεί με την σωστή τοποθέτησή τους στις ανταγωνιστικές χρεώσεις και την (υποχρεωτική) κοινή τους ονομασία.
Ο λογαριασμός είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που έχουν οι Πάροχοι για να διαμορφώσουν την εικόνα τους στους πελάτες τους. Ο ριζικός ανασχεδιασμός τους λοιπόν απαιτεί επένδυση (π.χ. σε ποιοτικές έρευνες αγοράς) πράγμα που προφανώς δεν είναι (και δεν πρέπει να είναι) στην αρμοδιότητα της ΡΑΕ – επιβαρύνει όμως τους Παρόχους. Θα ήταν ενδιαφέρον να δεί κανείς τον σχετικό υπολογισμό κόστους/ οφέλους – αν έχει γίνει.
Αναρωτιέται κανείς αν η ΡΑΕ στον σχεδιασμό της έλαβε υπόψη διεθνείς πρακτικές. Όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, οι λογαριασμοί ρεύματος για οικιακούς καταναλωτές σε προηγμένες χώρες είναι πολύ πιο απλοί και κατανοητοί. Έχουμε την εντύπωση ότι η ΡΑΕ, για να σκοτώσει μια (μεγάλη όντως) αλογόμυγα, χρησιμοποίησε ένα μπαζούκας.
*Το αν όλες οι αυτοαποκαλούμενες ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών μειώνουν ή αυξάνουν την σύγχυση είναι ένα θέμα που πρέπει ίσως να απασχολήσει την ΡΑΕ